Muarrix
https://history.kiut.uz/index.php/fan
<p>Настоящий журнал имеет организационные, экономические, правовые и социальные основы деятельности редакции (далее - редакция) журнала <strong>"</strong><strong>Muarrix</strong><strong>" ("Historian" - "Историк").</strong></p> <p>Ташкентский международный университет Кимё является учредителем журнала (далее – учредитель). Журнал представляет собой историко-научное и инновационное издание, формата А-4 объемом от 32 до 96 страниц, издается 4 раза в год – на узбекском, английском и русском языках.</p> <p>В своей деятельности редакция руководствуется Конституцией Республики Узбекистан, законами «О средствах массовой информации», «О принципах и гарантиях свободы информации», «О защите журналистики», другими нормативными правовыми документами и положением, определяющим деятельность журнала.</p> <p>Журнал является специализированным изданием для областей истории, археологии, антропологии, этнологии, и его основная цель – всесторонне освещать актуальные проблемы в области истории, в полной мере удовлетворять потребности читателей журнала в определении и понимании исторической правды. широко и эффективно использовать возможности журнала. Редакция информирует общество о новостях, происходящих в жизни нашей страны и мировой исторической науки, одновременно в журнале публикуются наиболее актуальные научные статьи по научному направлению нашей страны и мировой исторической науки. При этом редакция следует принципу плюрализма мнений.</p>Kimyo International University in Tashkentru-RUMuarrix2181-2934ЎЗБЕКИСТОН ССРГА МАЖБУРИЙ КЎЧИРИЛГАН ХАЛҚЛАРНИНГ ИЖТИМОИЙ ҲАЁТИ
https://history.kiut.uz/index.php/fan/article/view/168
<p>Мақолада ХХ асрнинг 30 – 40-йилларида Ўзбекистон ССРга <br>мажбурий кўчирилган халқлар аҳолисининг ижтимоий ҳаёти, хусусан, таълим <br>ва маориф билан боғлиқ масалалари ҳамда муаммолари манбалар, адабиётлар <br>асосида таҳлил этилган.</p>Мавлуда Рахманова
Copyright (c) 2025 Muarrix
2025-07-082025-07-081210.5281/zenodo.15729716 O‘RTA OSIYO ARXEOLOGIYA KAFEDRASI: O‘QUV JARAYONI, DALA TADQIQOT USULLARI
https://history.kiut.uz/index.php/fan/article/view/166
<p>Ushbu maqolada taniqli arxeolog Mixail Yevgeniyevich Masson <br>tomonidan asos solingan, O‘rta Osiyodagi birinchi ixtisoslashgan arxeologiya <br>maktabining ilmiy faoliyati haqida so‘z boradi. Ilmiy maqola O‘rta Osiyo hududida <br>arxeologiya fanining rivojlanish tarixi va uning zamonaviy holatini tahlil qilishga <br>bag‘ishlangan. O‘rta Osiyo arxeologiyasi kafedrasining shakllanishi va rivojlanishi <br>masalalari, shuningdek, kafedrada o‘quv jarayonlari va tadqiqot usullari ko‘rib <br>chiqiladi.</p>Komiljon Mirzayev
Copyright (c) 2025 Muarrix
2025-07-082025-07-081210.5281/zenodo.15729574 XIX АСРНИНГ ИККИНЧИ ЯРМИ – XX АСР БОШЛАРИДА ШАРҚИЙ БУХОРО БЕКЛИКЛАРИДА САВДО-СОТИҚ
https://history.kiut.uz/index.php/fan/article/view/164
<p>Мақолада XIX асрнинг иккинчи ярми – XX аср бошларида <br>Шарқий Бухоро аҳолисининг машғулоти, бекликларида олиб борилган савдо<br>сотиқнинг ҳолати, бекликлардаги савдо марказлари ва бозорлар, сотиладиган <br>маҳсулотларнинг турлари ҳамда уларга қўйилган нарх-наволар таҳлил <br>қилинган. Шунингдек, турли йилларда бекликлар бозорларида сотилган <br>маҳсулотларнинг баҳоси ва улар ўртасидаги тафовутлар, Россия ва хориждан <br>келтирилган маҳсулотларнинг турлари, бозорларнинг ихтисослашуви каби <br>жиҳатлар ўрганилган.</p>Файзулла Очилдиев
Copyright (c) 2025 Muarrix
2025-07-082025-07-081210.5281/zenodo.15729520 TURKISTONDA SO‘L ESERLAR VA BOLSHEVIKLAR SIYOSIY KURASHINING NAZARIY ASOSLARI
https://history.kiut.uz/index.php/fan/article/view/162
<p>Mazkur maqolada Turkistonda so‘l eserlar va bolsheviklar siyosiy <br>kurashining nazariy asoslari o‘rganilgan. Bunda Turkiston o‘lkasidagi so‘l eserlar <br>sovet hokimiyatining dastlabki davrida – 1917-yil noyabrdan to 1919-yil bahorigacha <br>bolsheviklar bilan hamkorlik qilgani tahlil qilingan. Shuningdek, bolsheviklar <br>o‘zlarining “ittifoqchilari” bo‘lgan so‘l eserlarni siyosiy hokimiyat uchun kurashda <br>yanchib tashlagani bilan bog‘liq jihatlar o‘rganilgan.</p>Safarov Baxtiyor
Copyright (c) 2025 Muarrix
2025-07-082025-07-081210.5281/zenodo.15729428 MA’NAVIY MADANIYATNING RAMZIY BELGILARI
https://history.kiut.uz/index.php/fan/article/view/160
<p>Ushbu maqolada “ramz” tushunchasi, uning diniy va marosimiy <br>tahlili, turli diniy e’tiqodlarda ramzlarga bo‘lgan munosabat, ularning ma’no va <br>vazifalari aks etgan. Maqolada muallif Farg‘ona vodiysi o‘zbeklarining oyna ramzi <br>bilan bog‘liq qarashlarini dunyo xalqlarida mavjud bo‘lgan tasavvurlarga bog‘langan <br>holda yoritib bergan. Unda asosiy e’tibor nikoh to‘yi marosimlari va qadimiy diniy <br>e’tiqodlardagi oyna ramzining etnografik talqiniga qaratgan.</p>Shaxnoza Raximova
Copyright (c) 2025 Muarrix
2025-07-082025-07-081210.5281/zenodo.15814404 19-YUZYILLIKDA TURKISTONDA TIBBIYOT MASALALARINING INGLIZ TILLI “SAFARNOMA”LARDAGI IN’IKOSI
https://history.kiut.uz/index.php/fan/article/view/158
<p>Ushbu maqolada 19-yuzyillikda Turkistondagi tibbiyotning ahvoli <br>ingliz tilli “Safarnoma”larni tahlil qilish asosida yoritilgan. Maqolada Buxoro amirligi, <br>Xiva va Qo‘qon xonliklarida uchragan kasalliklar turlari, ularning tabiati, ularni <br>davolash, dori-darmonlar va tabiblik kasbi bilan shug‘ullanuvchilar haqidagi <br>ma’lumotlar o‘z aksini topgan.</p>Shalola Muhiddinova
Copyright (c) 2025 Muarrix
2025-07-082025-07-081210.5281/zenodo.15814350 XIX ASRNING OXIRI – XX ASR BOSHLARIDA TURKISTONDAGI IJTIMOIY –SIYOSIY FAOL HARAKAT XUSUSIDA AYRIM QARASHLAR TAHLILI
https://history.kiut.uz/index.php/fan/article/view/169
<p>XIX asr oxiri – XX asr boshlarida Turkiston mintaqasida <br>hukmron bo‘lgan ijtimoiy, siyosiy, iqtisodiy va madaniy jarayonlar o‘lkada ijtimoiy<br>siyosiy faol harakatni shakllanishiga xizmat qildi. Maqolada “ma’rifatparvarlar”, <br>“jadidlar”, “taraqqiyparvarlar”, “islohotchilar”, “istiqlolchilar”, “millat oydinlari” <br>kabi atamalarga ta’rif bergan holda ularning nima sababdan qo‘llanilganligi tahlil <br>etildi. Qolaversa, ijtimoiy–siyosiy faol harakat sifatida baholangan jadidchilik <br>harakatining davriylanishi masalalari xususida ma’lumotlar ham o‘zaro taqqoslandi. <br>Tadqiqotda Turkiston bo‘ylab keng tarqalgan jadidchilik harakatining hududiy <br>bo‘linishlari xususiyatlarining ham zarurati ta’kidlandi.</p>Oybek Klichev
Copyright (c) 2025 Muarrix
2025-07-082025-07-081210.5281/zenodo.15729755 НАУКА В УЗБЕКИСТАНЕ В ПЕРИОД ВТОРОЙ МИРОВОЙ ВОЙНЫ
https://history.kiut.uz/index.php/fan/article/view/167
<p>В статье, основанной на архивных материалах и научной <br>литературе, описывается история развития науки в Узбекистане в годы войны <br>(1941-1945 гг.), переориентировка их функций, направленных на исследования <br>по военной тематике и выполнение военных задач. Также подробно освещается <br>процесс эвакуации научных учреждений с прифронтовой полосы и их <br>взаимодействие с местными учреждениями и учеными.</p> Мадина Абдурахманова
Copyright (c) 2025 Muarrix
2025-07-082025-07-081210.5281/zenodo.15729654 МУҲАММАД ХОРАЗМИЙ ОНАДЎЛИ ЎЛКАСИ – ТАРИХИЙ ТУРКИЯ ЮРТИ ТЎҒРИСИДА
https://history.kiut.uz/index.php/fan/article/view/165
<p>Мақолада туронлик улуғ қомусий олим Муҳаммад <br>Хоразмийнинг (783 – 850) асарларида тарихий Онадўли ўлкаси хусусида <br>берилган маълумотлар таҳлил қилинади. Бунда Онадўлида юз берган сиёсий <br>воқеа-ҳодисалар, ўлканинг жуғрофияси, аҳолиси ва унинг ижтимоий ҳаёти <br>тўғрисидаги турли қайдлар муаммовий тарзда ўрганилади. Мақолани ёзишда <br>Хоразмийнинг асарларида келтирилган Онадўли тўғрисидаги деярли барча <br>маълумотлар тадқиқот доирасига тортишга ҳаракат қилинган. Тадқиқот <br>натижасида Хоразмийнинг асарлари Турон ва Онадўли ўртасидаги минг йилдан <br>кўпроқ давом этаётган тарихий алоқаларни ўрганишда катта аҳамиятга эга <br>эканлиги очиб берилган.</p>Ислом Бўриев
Copyright (c) 2025 Muarrix
2025-07-082025-07-081210.5281/zenodo.15729543 АБДУЛЛА АВЛОНИЙ ВА ТУРКИСТОН ЖАДИДЧИЛИГИ
https://history.kiut.uz/index.php/fan/article/view/163
<p>Ушбу мақола Туркистон жадидчилигининг йирик вакили <br>Абдулла Авлоний ҳаётининг асосий босқичларини тадқиқ қилишга <br>бағишланган бўлиб, унинг мактабдорлик, матбуотчилик, хайрия жамиятлари <br>тузиш, театрчилик ва сиёсий фаолияти ҳақида маълумот берилган. Шунингдек, <br>дарслик яратишдаги жонбозликлари, публицистик фаолияти, “Турон” <br>кутубхонаси, “Турон” театр гуруҳи тузиш ишидаги иштироки очиқланган. <br>Мақола архив ҳужжатлари, миллий матбуотдаги мақолалар, Абдулла <br>Авлонийнинг қариндошлари хотиралари ҳамда тарихий адабиётлар асосида <br>ёзилган бўлиб, тараққийпарвар ҳақида батафсил маълумот олиш имконини <br>беради.</p>Дилноза Жамолова
Copyright (c) 2025 Muarrix
2025-07-082025-07-081210.5281/zenodo.15729486 MILLIY MADANIYATNI TARG‘IB ETISHDA TURKISTON MUZEYLARI KAM O‘RGANILGAN SOHA SIFATIDA (XIX asr oxiri – XX asr boshlari)
https://history.kiut.uz/index.php/fan/article/view/161
<p>Maqolada Rossiya imperiyasining mustamlaka davrida tashkil etilgan <br>muzeylar faoliyati, unda aks etgan maqsad va vazifalar, milliy madaniyatga bo‘lgan <br>munosabat masalalari tahlil etilgan. Shuningdek, maqolada XIX asr oxirlarida tashkil <br>etilgan muzeylarda milliy madaniyat targ‘iboti, uning ortida yashiringan nomoddiy <br>madaniy merosni ochib berish emas, xalqning madaniy merosining talon-taroj <br>qilinishiga oid ma’lumotlar o‘rganilgan.</p>Abduvali Yo‘ldashev
Copyright (c) 2025 Muarrix
2025-07-082025-07-081210.5281/zenodo.15729356 AYOLLAR MIGRATSIYASI: SABABLAR VA OILAVIY MUNOSABATLARDAGI O‘ZGARISHLARGA DOIR BA’ZI MULOHAZALAR
https://history.kiut.uz/index.php/fan/article/view/159
<p>Bugungi globallashuv sharoyitida ayollar oila a’zolarining <br>qaramog‘ida bo‘lish uchun emas, balki ish topish uchun ko‘proq migratsiya qilishadi. <br>Aynan shu jarayon migratsiya feminizatsiyasi deb ataladi. Mazkur maqolada ayollar <br>migratsiyasining oilaviy munosabatlarga ko‘rsatadigan ijtimoiy, madaniy va iqtisodiy <br>ta’siri tahlil qilinadi. Xususan, Farg‘ona viloyati hududida o‘tkazilgan so‘rovnomalar, <br>axborotchilardan olingan intervyular va hayotiy misollar asosida ayollar <br>migratsiyasining oila tarkibi, oilaviy munosabatlar, oilaviy qadriyatlar saqlanishiga va <br>bolalar tarbiyasiga bo‘lgan ta’siriga alohida e’tibor qaratilgan.</p>Shaxlo Komilova
Copyright (c) 2025 Muarrix
2025-07-082025-07-081210.5281/zenodo.15814370 O‘ZBEK SAN’ATI JAHON SAHNALARIDA (XX ASRNING 20 – 30-YILLARI MISOLIDA)
https://history.kiut.uz/index.php/fan/article/view/157
<p>1925-yilda Parijda bo‘lib o‘tgan Butunjahon amaliy san’at <br>ko‘rgazmasida Tamaraxonim va Muhiddinqori Yoqubov kabi san’atkorlar O‘zbekiston <br>madaniyatini jahon sahnasida namoyish etdilar. Keyingi yillarda o‘zbek san’atkorlari <br>Berlin, Moskva, Kavkaz va boshqa hududlarda gastrol safarlarini amalga oshirib, <br>milliy musiqa va raqs san’atini targ‘ib etdilar. Xususan, 1935-yilda London Xalq <br>raqslari festivalida Tamaraxonim va Usta Olim Komilov katta muvaffaqiyatga erishib, <br>xalqaro e’tirofga sazovor bo‘ldilar. Lekin soha vakillarining xizmatlari yetarli <br>qadrlanmadi. Sovet hukumatining sohada qo‘lga kiritayotgan yutuqlarini ko‘rsatish <br>maqsadida turli gastrol safarlari uyushtirildi va targ‘ibot-tashviqot ishlari ularning <br>asosiy faoliyatlaridan ham ustun o‘ringa qo‘yildi.</p>Saodat Nazarova
Copyright (c) 2025 Muarrix
2025-07-082025-07-081210.5281/zenodo.15814340 АМИР САИД ОЛИМХОН ҲАМДА ФАРЗАНДЛАРИ ТАҚДИРИ
https://history.kiut.uz/index.php/fan/article/view/170
<p>Мақолада Туркистоннинг сўнгги ҳукмдори Амир Саид <br>Олимхон ҳаёти ва фаолияти, унинг ҳукмдорлик даври ҳамда муҳожирликда <br>кечган умри, кўп сонли фарзандлари тақдири кўрсатилади. У архив <br>ҳужжатлари, Амир ва замондошлари хотиралари, ўша давр матбуоти <br>материаллари ҳамда тарихий тадқиқотлар таҳлили асосида яратилган.</p>Қаҳрамон Ражабов
Copyright (c) 2025 Muarrix
2025-07-082025-07-081210.5281/zenodo.15729783